بررسی تغییرات کیفی فاضلاب تصفیه شده با عبوراز ستون خاک برای آبیاری محصولات کشاورزی

کاربرد مجدد فاضلاب شهری تصفیه شده در کشاورزی و تغذیه مصنوعی در مناطق خشک و نیمه خشک، مورد توجه متخصصان قرار دارد. اجرای عملیات تغذیه مصنوعی به منظور تصفیه فاضلاب، سرنوشت مواد اضافه شده به خاک به وسیله فاضلاب از نظر انتقال آلاینده­ها به آبخوان و میزان تصفیه و حذف آلودگی­ها به وسیله خاک از موارد بسیار مهم است. در اجرای این تحقیق از ستونی استوانه­ای و L شکل از جنس PVC به قطر 30 سانتی­متر، برای شبیه­سازی حرکت قائم و نیز حرکت آب در لایه آبدار کم عمق در عملیات تغذیه مصنوعی استفاده شد. طول قسمت افقی 300 سانتی­متر و طول قسمت عمودی250 سانتی­متر در نظر گرفته شد. ستون­ مورد نظر از خاک لوم شنی پر شد و از فاضلاب تصفیه شده تصفیه خانه ماهدشت استان البرز برای اجرای عملیات تغذیه مصنوعی استفاده شد. تأثیر استفاده از راهبرد مدیریتی غرقابی دائم به مدت 40 روز و یک دوره­ خشکی در حذف آلاینده­های پساب در طول ستون خاک، در مدت زمان انجام آزمایش مورد بررسی قرار گرفت. مقادیرBOD5 ،COD ، EC، کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، فسفر و نیترات در پساب ورودی و در نمونه­های جمع­آوری شده از طول مسیر حرکت به فواصل یک­متر اندازه­گیری گردید. نتایج به­دست آمده حاکی از کارایی بالای ستون خاک در حذف آلاینده­های فوق وکارایی پایین ستون خاک در حذف نیترات می­باشد، به­صورتی که مقادیر حذفBOD5 ، COD، EC، کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، فسفر و نیترات در بهترین حالات به­ترتیب 4/96%،  8/91%، 4/15%، 3/99%، 4/99%، 4/92 % و 2/17 % به­دست آمد. مقایسه مقادیر این شاخص­ها با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران نشان می­دهد که می­توان از پساب خروجی از سیستم در آبیاری استفاده نمود. البته به این نکته باید توجه شود که اصولا استفاده از پساب­ها و فاضلاب­ها در آبیاری محصولات خوراکی کشاورزی توصیه نمی­شود.